۲۷ مرداد ۱۳۸۹

انگاره دایره بالدار

انگاره دایره بالدار
ننننننن
انگاره بالدار نمایش داده شده بر سکه های وادفردات فرترکه (بخش پیشین) بی هیچ شکی همان پیکره دایره بالدار با الگوی مهرهای هخامنشی است و حتی پس زمینه های نمایش یک دایره را در آنها می توان دید (شماره 5-4). پیشینه نمایش دایره بالدار (Winged disk) به روزگار « پادشاهی کهن» (2150- 2650 پ.م) در مصر باستان باز گشته و سپس از روزگار « پادشاهی نوین» (1069- 1550 پ.م) نمایش آن به تمدن های دیگر خاورنزدیک راه یافت. در مصر باستان این دایره نماد هوروس (Egy: hr.w) فرزند را (Ra) خدای خورشید بود که از سوی او به نبرد با ست (Seth) نماد تاریکی و زشتی فرستاده شده و اسطوره دلاوری های او به دبیره هیروگلیف بر دیوارهای پرستشگاه ادفو (Edfo) در مصر بالا نگاشته شد. (نگاه کنید به: ا. پریان؛ 2007؛ « ریشه های پیدایش نگاره دایره بالدار: (جستار هفتم) اسطوره هروبهوتت و دایره بالدار» http://www.kavehfarrokh.com/wp-content/uploads/2009/11/newwinged20disk72epdf1.pdf)
اااااااا
دایره بالدار در سراسر تمدن های کهنی که آن را نمایش دادند نمادی از خورشید، نیروی روشنایی، گرما و چیرگی بر تاریکی و زشتی بود. نزد هتیت ها این دایره «خورشید از خود» (SOL SUUS) و نماد ساندون (Sandes, Sandon)، نزد بابلیان نماد شاماش (Šamaš)، نزد آشوریان نماد آشور (Ashur) و نزد اورارتوییان نماد شووینی (Shivini) بود. همه این انگاره ها در این تمدن ها، خدایانی خورشیدی بودند و سراسر آشکار است که این دایره نزد ایرانیان هخامنشی نیز نمادی ایزدی خورشیدی و درخشندگی و گرما بود. چنانچه در در پیکره نگاری ها آنجا که می خواستند انجام کردار یا آیینی را که در روز و در زیر آفتاب انجام می شد نمایش دهند، پیکره دایره بالدار را فراز پیکره های دیگر آورده و یا آنرا کنار پیکره هایی که نماد اختران آسمانی بود (چون گاونر و شیر) نمایش می دیدند.
ااااااااا
آنچه من (نویسنده) باید بگویم اینکه پیکره دایره بالدار از سه انگاره مهم تشکیل می شد که مهم ترین آنها در همه تمدن هایی که آن را نمایش دادند، همان دایره (به نام دایره درخشان خورشید) بود. در میان ایرانیان باستان، این پیکره از سه انگاره « دایره»، « شاهین» و « پیکره انسان» تشکیل شده و در همه تمدن های کهن «دایره» را در این پیکره همواره می بینیم. این پیکره همیشه به نمایندگی از خورشید که در بالاترین بخش آسمان و فراز زمین بود، بالاتر از دیگر انگاره های زمینی و یا در کنار انگاره هایی که نماد اختران آسمانی بودند (چون شیر و گاونر) نمایش داده می شدند. (نگاه کنید به : ا. پریان؛ 2007 «اندر دیرینگی نوروز فرهیخته»؛ http://www.oldiranian.blogsky.com/1387/12/30/post-42
ااااااااا
به باور من (نویسنده) در سکه های نوین پارسی، یک نکته بسیار مهم در نمایش پیکره بالدار به جای پیکره دایره بالدار هست. در این سکه ها پیکره بالدار از میان آتشی برخاسته که بر آتشدان فروزان بود نه از میان دایره خورشید آسمان. پس طبیعی است که دیگر در این پیکره نگاری دایره دیده نشده و همین را می توان راز فراموشی نمایش دایره بالدار در روزگار پارت ها و ساسانیان دانست. .....
ااااااااا
((بخشی از جستار سوم من درباره دودمان های پارس پس از فروپاشی هخامنشیان)
ییییییی

۱ نظر:

علی گفت...

سلام پرنیان جان
علی هستم
بسیار زیبا طراحی کردید
خوشحال میشم بهم سر بزنی
www.hevela.blogfa.com