سراسر خوانش نسخه ایلامی سنگنبشته بیستون از آوانگاری و برگردان و نیز آنالیز واژه های ایلامی را من (پریان) با بهره مندی از کتاب ارزشمند « گلنبشته های باروی تخت جمشید» نوشته دکتر عبدالمجید ارفعی آورده ام. خود نویسه های ایلامی را من از گزارش کینگ و تامپسون (1907) در سرچشمه زیر نوشته ام.
Sculptures and Inscription of Darius the Great on the Rock of Behistun in
همچنین برای برگردان نویسه های میخی ایلامی من از کتاب ارزشمند زیر نوشته شادروان ریچارد ترود هالگ بهره برده ام:
[
AE. DB.
L.19. a]-ak DIŠda-ri-
L.20. -ya-ma-u-iš DIŠEŠŠANA [na]-an-ri ANu-ra-maš-da hi DIŠEŠŠANA-me DIŠu du-nu-iš a-ak ANu-ra-maš-da pi-ik-[ti DIŠu da-iš ku-iš DIŠu DIŠEŠŠANA-me hi
L. 21. pe-la a-ak za-u-mi-in [ANu]-ra-maš-da-na DIŠu DIŠEŠŠANA-me mar-ri-ya
(9). āk vDariamauš vsunki nān.ri dUramašda hi vsunki.me vu dunu.iš āk dUramašda pikti vu da.iš kuš vu vsunki.me hi pela āk zaumin dUramašda.na vu vsunki.me marri.ya
9. و داریوش پادشاه می گوید: اهورامزدا این پادشاهی ]را به[ من داد و اهورامزدا به من یاری فرستاد تا من این پادشاهی ]را[ برپا سازم و به خواست اهورامزدا من پادشاهی گرفتم.
dunu.iš : داد
pikti : یاری
da.iš : فرستاد، واریز کرد
kuš : تا
pela : برپا ساختن
marri.ya : گرفتم
AE. DB.
L.21. a-ak DIŠda-ri-ya-ma-u-[iš DIŠEŠŠANA na-an-ri] hi ap-pa DIŠu
L. 22. hu-ut-ta [za-u-mi-in ANu-ra-maš]-da-na me-ni sa-ap ap-pa DIŠEŠŠANA du-ma DIŠkan-bu-zi-ya hi-[še DIŠku-raš DIŠša-ak-ri DIŠNUMUNMEŠ] DIŠnu-man-ma nu-ka-
L.23. -mi hu-bir-r[i…]-la-ta DIŠEŠŠANA-me ma-ri-iš DIŠkan-bu-zi-ya hu-bir-ri DIŠi-ke-ri [DIŠbir-ti-ya hi-še] daš-da-ma a-ak
L.24. DIŠam-ma DIŠat-ta […]-bu a-ak DIŠkan-bu-zi-ya hu-bir-ri DIŠbir-ti-ya ir hal-pi-iš [s]a-[ap DIŠkan-bu-zi]-ya DIŠbir-ti-ya
L.25. ir hal-pi-iš DIŠtaš-[šu]-ib in-ni tur-na-iš ap-pa DIŠbir-ti-ya hal-pi-ka me-ni DIŠkan-bu-zi-ya DIŠmu-iz-za-[ri-ya-ib-ik]-ki pa-ri-iš
L.26. me-ni DIŠtaš-šu-[ib] ha-[ri-ik]-ka-iš ku-ut-ta ti-ut-ki-me DIŠda-a-ya-u-iš ha-ti-ma ir-še-ik-ki [… ku-ut-ta] DIŠpar-šib-ik-ki
L.27. ku-ut-ta DIŠma-[da]-be-ik-ki a-ak ku-ut-ta DIŠda-a-ya-u-iš ap-pa da-a-e ha-ti-ma a-ak [me-ni DIŠru-uh ki]-ir DIŠma-ku-iš DIŠ
L.28. kam-ma-ad-da hi-še hu-bir-ri AŠna-aš-i[r-ma] AŠKURMEŠ AŠha-rak-ka-tar-ri-iš hi-še ha-mi i-[ma-ka 14 ANna-an ANITU]MEŠ ANmi-
L.29. -iš-na pi-ir-ka hi [zi]-la i-ma-ka hu-bir-ri DIŠtaš-šu-ib DIŠap ir ti-tuk-ka na-an-ri DIŠu DIŠbir-ti-[ya DIŠku-raš DIŠša-ak-ri] DIŠkan-bu-zi-
L.30. -ya DIŠi-ke-[ri] ma-ra me-ni DIŠtaš-šu-ib mar-ri-ta DIŠkan-bu-zi-ya-ik-ki-mar pe-ib-[ti-ib-ba hu-bir-ri]-ik-ki pa-
L.31. -ri-iš ku-ut-ta DIŠpar-šib a-ak ku-ut-ta DIŠma-da-be a-ak ku-ut-ta DIŠda-a-ya-u-iš ap-pa da-[a-e …] DIŠEŠŠANA-me hu-bir-ri
L.32. mar-ri-iš 9 ANna-an ANITUMEŠ ANkar-ma-bad-daš-na pi-ir-ka hi zi-la DIŠkan-bu-zi-ya ir [pe-ib-ti-ib a]-ak me-ni DIŠkan-bu-
L.33. -zi-ya hal-pi-be […]-e-ma hal-pi-ik
(10). āk vDariyamauš vsunki nān.ri hi appa vu hutta zaumin dUramašda.na meni sāp appa vsunki.me duma vKanbuziya hiše vKuraš všāk.ri vNUMUNMEŠ vnuman.ma nukami hubirri …lata vsunki.me mari.iš vKanbuziya hubirri vike.ri vBirtiya hiše dašdama āk vamma vatta …bu āk vKanbuziya hubirri vBirtiya ir halpi.iš sāb vKanbuziya vBirtiya ir halpi.iš vtaššu.ib inni turna.iš appa vBirtiya halpi.ka meni vKanbuziya vMuizzariya.ib.ikki pari.iš meni vtaššu.ib harikka.iš kutta tutki.me vDāyauš hatima irše.ikki … kutta vParšib.ikki kutta vMada.be.ikki āk kutta vDāyauš appa dāe hatima āk meni vruh kir vMakuš vKammādda hiše hubirri hNāširma hKURMEŠ dHarakkatarriš hiše hami imaka 14 dnān dITUMEŠ dMikannaš.na parka hi zila imaka hubirri vtaššu.ib vap ir titukka nān.ri vu vBirtiya vkuraš všāk.ri vKanbuziya vike.ri mara meni vtaššu.ib marri.ta vKanbuziya.ikki.mar peibtibba hubirri.ikki pari.iš kutta vParšib āk kutta vMada.be āk kutta vDāyauš appa dāe … vsunki.me hubirri marri.iš 9 dnān dITUMEŠ dKarmabaddaš.na parka hi zila vKanbuziya ir peibtib āk meni vKanbuziya halpi.be …ema halpi.ik
10. و داریوش پادشاه می گوید: این ] است[ که من به خواست اهورامزدا انجام دادم پس از هنگامیکه پادشاهی ] را[ دریافت کردم. کمبوجیه نام پسر کوروش از تبار ما، او .... پادشاهی گرفت. او کمبوجیه برادرش بردیا نام داشت و ]هم[ مادر ] هم[ پدر .... و کمبوجیه، او بردیا را کشت. هنگامیکه کمبوجیه بردیا را کشت، مردم ندانستند که بردیا کشته شده. سپس کمبوجیه به مصر رفت. پس از آن مردم دشمنی کردند و دروغ در کشور همه جا ] پخش شد[ هم در ]سرزمین[ پارس ها هم در ]سرزمین[ مادها و هم در کشور]های[ دیگر و سپس یک مرد مغ نامش گئومات، او در پایشیا اووده کوهی ارکدریش نام برخاست، روز 14 در ماه ویخنا. این چنین برخاست. او مردم را دروغگویی کرد، گفت: من بردیا پسر کوروش برادر کمبوجیه ]هستم[. سپس مردم همه از کمبوجیه شوریدند ]و[ به سوی او رفتند (به او پیوستند)، هم پارس ها، هم مادها و هم کشور]های[ دیگر. او پادشاهی گرفت، روز 9 ماه گرمپد، این چنین بر کمبوجیه شوریدند و سپس کمبوجیه ]به[ مرگ ]خود؟[ مرد.
meni : سپس، پس از آن
sāp : هنگامیکه، زمانیکه
duma : دریافت کردن
hiše : نامش
Kanbuziya : OP. Kambūjiya : کمبوجیه
Kuraš : OP. Kūrauš : کوروش
Birtiya : OP. Bardiya : بردیا
numan.ma :
nukami: آن ما
hubirri : او
mari.iš : گرفت
ir : او (آن) را
ike : برادر
ike.ri: برادرش
dašda.ma : داشت (؟)
amma : مادر
atta : پدر
halpi.iš : کشت (میراند)
ir : او را
taššu.ib : مردم، سپاهیان
inni : نه
turna.iš : دانستند
halpi.ka : کشته شده (میرانده شده)
Muizzariya.ib.ikki : به نزد (جایگاه) مصریان
pari.iš : به ... رفت
harikka.iš : OP. *arika (OP DB. I. 10. L.33) : دشمن شدند
kutta : و ، هم
tutki.me : دروغ
hati.ma : در (زمان)
irše.ikki : همه جا، به گستردگی
Paršib.ikki : در (جایگاه) پارس ها
Mada.be : مادها
dāe : دیگر
kir : یک
Makuš : OP. maguš : مغ
Kammādda : OP. Gaumāta : گئومات
Naširma : OP. Paišiyāuvādāyā : پایشیا اوودایا
Harakkatarriš : OP. Arakadriš : ارکدریش
hami : کوه
Mikannaš: OP. Viyaxna : ویخنا
ITUMEŠ : ماه
pirka : در ماه
zila : چنین
imaka : برخاست
ap: به آنها
titukka : دروغ گفت
nān.ri : گفت
mara: نشان پایان گفتار
marrita : همگی (؟)
peibtibba : شوریدند
hubbiri.ikki : به سوی (نزد) او
marr.iš : گرفت
peibtib: بر... شوریدند
halpi.be : مردن، مرگ
halpi.ik : مُرد
Karmabaddaš : OP. Garmapada : گرمپد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر