سکه شناسی: دودمان های پارس
بخش ششم: زمینه های ساسانی
ییییییی
چکیده این بخش
سسسسسسس
از سده یکم میلادی رفته رفته توان پارت ها در اداره این سرزمین رو به فرسایش رفت و زمینه برای نافرمانی فرمانروایان مستقل به ویژه پارس ها که از دیرباز سودای برپایی دوباره شاهنشاهی هخامنشی را در سر داشتند فراهم گشت. رومیان از سده یکم میلادی بدین سو و پس از نبردهای فراوان با اشکانیان به توانایی و یا ناتوانی سپاه ایرانیان آن روز پی برده تلاش کردند با کشاندن برخی شاهزادگان به سوی خود و پشتیبانی از آنها، نیز دامن زدن به گرایش های برخی از آنان به فرهنگ و تمدن روم، آتش جنگ های درونی را میان پارت ها افروخته تر کرده آنها را در سازماندهی سپاهیان سواره نظام خود ناتوان سازند.
لللللللل
گذشته از آن، نیرویی نوین در مرزهای شرقی این سرزمین در حال پیدا شدن بود و تلاش داشت با گسترش مرزهای فرمانروایی خود در دوسوی کوه های هندوکوش، آسیای میانه و حتی تا شمال هند، برای مرزهای شرقی ایران یک دردسر بزرگ درست کند. « کوشان ها» در آن روزگار می کوشیدند تا با گشایش راه های دریایی و کشتیرانی از راه سند، دریای مکران و خلیج پارس و با دور زدن شاهنشاهی اشکانی با رومیان مستقیم دادو ستد کرده و پارت ها را از سودهای گزاف بازرگانی کالا به ویژه ابریشم محروم نمایند.
گذشته از آن، نیرویی نوین در مرزهای شرقی این سرزمین در حال پیدا شدن بود و تلاش داشت با گسترش مرزهای فرمانروایی خود در دوسوی کوه های هندوکوش، آسیای میانه و حتی تا شمال هند، برای مرزهای شرقی ایران یک دردسر بزرگ درست کند. « کوشان ها» در آن روزگار می کوشیدند تا با گشایش راه های دریایی و کشتیرانی از راه سند، دریای مکران و خلیج پارس و با دور زدن شاهنشاهی اشکانی با رومیان مستقیم دادو ستد کرده و پارت ها را از سودهای گزاف بازرگانی کالا به ویژه ابریشم محروم نمایند.
لللللللللل
از آن پس جنگ های خانگی میان پارت ها روندی دیگر در پیش گرفت. کار بدانجا کشید که در زمان هایی دو یا چند تن از خاندان اشکانی، همزمان به سکه زنی پرداخته خود را شاهنشاه این سرزمین خوانده ایران را میان خود بخش بندی نمودند. رومیان که تا سده یکم پیش از میلاد سخت از تیراندازان سواره نظام پارت هراس داشتند، از آن روزگار بدین سو بارها سپاه پارت ها را در پاسداری از مرزهای این سرزمین ناتوان دیده به سوی میان رودان و ارمنستان پیش رفتند. تیسفون پایتخت اشکانیان که دیگر در تیررس رومیان بود، سه بار در سالهای و 160 م گشوده شد و امپراتوران روم از سوی سنا « گشاینده پارت» (Parthicus , Rex Parthis Datus) خوانده شدند. هنگامیکه ترایانوس امپراتور (117-98 م) پس از درنوردیدن میان رودان خود را به کرانه های دریای پارس رساند و به کشتی های فراوانی که در بندر پهلو گرفته بودند می نگریست، تنها از این غمگین بود که سالخوردگی دیگر نمی گذاشت تا ارتش روم را بیش از این فرماندهی کرده به سوی راه اسکندر مقدونی به پیش رود.
از آن پس جنگ های خانگی میان پارت ها روندی دیگر در پیش گرفت. کار بدانجا کشید که در زمان هایی دو یا چند تن از خاندان اشکانی، همزمان به سکه زنی پرداخته خود را شاهنشاه این سرزمین خوانده ایران را میان خود بخش بندی نمودند. رومیان که تا سده یکم پیش از میلاد سخت از تیراندازان سواره نظام پارت هراس داشتند، از آن روزگار بدین سو بارها سپاه پارت ها را در پاسداری از مرزهای این سرزمین ناتوان دیده به سوی میان رودان و ارمنستان پیش رفتند. تیسفون پایتخت اشکانیان که دیگر در تیررس رومیان بود، سه بار در سالهای و 160 م گشوده شد و امپراتوران روم از سوی سنا « گشاینده پارت» (Parthicus , Rex Parthis Datus) خوانده شدند. هنگامیکه ترایانوس امپراتور (117-98 م) پس از درنوردیدن میان رودان خود را به کرانه های دریای پارس رساند و به کشتی های فراوانی که در بندر پهلو گرفته بودند می نگریست، تنها از این غمگین بود که سالخوردگی دیگر نمی گذاشت تا ارتش روم را بیش از این فرماندهی کرده به سوی راه اسکندر مقدونی به پیش رود.
ببببببببببب
همه اینها سرچشمه های نابسامانی و آشفتگی سیاسی و اقتصادی ایران آن روز بودند. گذشته از آن، بیماری های هولناک چون آبله دوبار (سالهای و 160م) این سرزمین را فراگرفته مردم را به کام مرگ فرستاده بود. زمینه ها برای آغاز شورش ها در ایران و به پاخاستن پارس ها برای ساماندهی دوباره ساختار سیاسی، مرزها و ارتش نوین این سرزمین درحال فراهم شدن بود.
همه اینها سرچشمه های نابسامانی و آشفتگی سیاسی و اقتصادی ایران آن روز بودند. گذشته از آن، بیماری های هولناک چون آبله دوبار (سالهای و 160م) این سرزمین را فراگرفته مردم را به کام مرگ فرستاده بود. زمینه ها برای آغاز شورش ها در ایران و به پاخاستن پارس ها برای ساماندهی دوباره ساختار سیاسی، مرزها و ارتش نوین این سرزمین درحال فراهم شدن بود.
ییییییییی
با همه این ناهنجاری های سیاسی و نظامی، نباید در داوری خود نسبت به پارت ها ناروا بود. در جهان آشفته آن روز و پیدایش مردمان بسیار با نژادها و زبان های گوناگون پیرامون ایران آن روز و تهدید گسترده مرزهای این سرزمین، پارت ها دست کم در این باره کامیاب بودند که ساختار فرهنگی و باورهای ایرانی را که ریشه ای دیرین داشت از خطر پراکندگی و از هم گسیختگی پاس داشته با نمایش بی مانند ویژگی رفتاری و منش ایرانی که پسان تر زبانزد مردم این سرزمین بود زمینه را برای بازسازی و یکپارچگی فرهنگی ایران که از زمان تازش اسکندر گجسته و سلوکیان آسیب دیده بود فراهم آورده نام «ایران» (Par: Aryān) را به نام این سرزمین پهناور جاودانه سازند. پارت ها سپر پولادین در برابر موج یورش های گوناگون به این سرزمین بوده سرانجام پس از پایداری بسیار و فرسودگی در برابر این یورش ها، سروری جهان ایرانی را نه به بیگانگان بلکه به ایرانیانی دیگر که در پناه خود آنها بالیده بودند سپردند. .........
با همه این ناهنجاری های سیاسی و نظامی، نباید در داوری خود نسبت به پارت ها ناروا بود. در جهان آشفته آن روز و پیدایش مردمان بسیار با نژادها و زبان های گوناگون پیرامون ایران آن روز و تهدید گسترده مرزهای این سرزمین، پارت ها دست کم در این باره کامیاب بودند که ساختار فرهنگی و باورهای ایرانی را که ریشه ای دیرین داشت از خطر پراکندگی و از هم گسیختگی پاس داشته با نمایش بی مانند ویژگی رفتاری و منش ایرانی که پسان تر زبانزد مردم این سرزمین بود زمینه را برای بازسازی و یکپارچگی فرهنگی ایران که از زمان تازش اسکندر گجسته و سلوکیان آسیب دیده بود فراهم آورده نام «ایران» (Par: Aryān) را به نام این سرزمین پهناور جاودانه سازند. پارت ها سپر پولادین در برابر موج یورش های گوناگون به این سرزمین بوده سرانجام پس از پایداری بسیار و فرسودگی در برابر این یورش ها، سروری جهان ایرانی را نه به بیگانگان بلکه به ایرانیانی دیگر که در پناه خود آنها بالیده بودند سپردند. .........
یییییییییی
این جستار چکیده ای از متن کامل مقاله است و فهرست کامل همه سرچشمه ها و منابع و مقاله های به کار گرفته شده برای نگارش آن در متن پی دی شده نزد نویسنده است.
سسسسسسسسس
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر